گزارشکار آزمایشگاه شیمی آلی ، آزمایش تقطیر ساده

الکل:اتانول یا الکل اتیلیک یا اتیل الکل یا الکل میوه با فرمول شیمیایی C۲H۵OH ترکیبی شیمیایی با بوی خاص و آتش‌گیری است که در نوشیدنی‌های الکلی وجود دارد. این نوع الکل دارای خاصیت مست‌کنندگی است و در نوشیدنی‌های الکلی با درصدهای مختلف پیدا می‌شود. علاوه بر این در صنایع مختلف کاربرد فراوان دارد.

شرح و نحوه انجام آزمایش :

تئوری آزمایش: تقطیر روشی برای جداسازی محلول هاست که بر اساس آن اجزای تشکیل دهنده محلول به نسبت نقطه جوش به ترتیب در دمای مشخص تبخیر شده و از محلول جدا میشوند . روش های تقطیر محلول ها متفاوت است که در این گزارش به بررسی تقطیر ساده میپردازیم . از تقطیر ساده معمولا برای جداسازی محلول های جامد در مایع به کار میرود که در این آزمایش متیل اورانژ جامد و الکل حلال مایع است . اختلاف نقطه جوش بین دو ماده باید حداقل ۸۰ درجه باشد . لازم به ذکر است که ناخالصی در محلول ها نقطه جوش را پایین می آورد.

سنگ جوش : سنگ جوش رو در بالن محلول میریزیم ، سنگ جوش با حرکت خود در اثر گرما باعث ایجاد جنبش مولکولی شده و باعث سهولت و تسریع خروج الکل تبخیر شده میشود . سنگ جوش در این آزمایش با خورده های سرامیک و یا شیشه قابل جایگزین شدن است

مبرد : دستگاه تقطیر که دارای دو بخش است . بخش اصلی که الکل تبخیر شده از آن عبور خواهد کرد و بخش دوم برای عبور جریان آب سرد و میعان است . انتخاب مبرد به نوع تقطیر ، سرعت تقطیر ، و دمای جوش مایع مورد نظر بستگی دارد .

نحوه انجام آزمایش : ۱۵۰ میلی لیتر اتانول را با مقداری متیل اورانژ محلول در الکل در بالن ته گرد ریخته مخلوط میکنیم ، شوف بالن را روشن کرده بالن ته گرد را به کمک گیره و پایه نگهدارنده در شوف بالن ثابت میکنیم ، مبرد یا کندانسور دارای یک ورودی و یک خروجی ست که برای سهولت حرکت آب سرد در کندانسور باید به صورت شیب دار بر روی بالن نصب گردد به نحوی که ورودی آب سرد پایین تر از بالن قرار گیرد .

پس از نصب کندانسور و اطمینان از صحت عبور جریان آب سرد در کندانسور ، بشر را در طرف دیگر کندانسور قرار میدهیم تا الکل تبخیر شده پس از عبور از کندانسور میعان شده و به شکل الکل خالص در بشر جمع گردد .

دما سنج را درون بالن قرار داده تا دمای آن به ۸۰ درجه برسد در این دما محلول شروع به جشیدن و تبخیر میکند ، سپس دماسنج را از ظرف خارج کرده در بالن را میبندیم تا مانع از خروج بخارات الکل از بالن (بجز دهانه کندانسور ) شویم .

توقع میرود از ۱۵۰ میلی لیتر اتانول موجود در آزمایش ، ۱۳۰ میلی لیتر اتانول خالص (الکل سفید) بدست آید و در نهایت رسوب زرد رنگی از متیل اورانژ در بالن باقی خواهد ماند .

توجه : تا پایان تبخیر محلول به آزمایش ادامه نخواهیم داد زیرا ممکن است در حرارت بالا و یا به علت خارج نشدن بخارات از بالن شکسته شود ، آزمایش را تا جایی ادامه میدهیم که ۱۵ میلی لیتر از محلول در ظرف باقی بماند .

نتیجه گیری : تقطیر یکی از راحت ترین روش های جداسازی محلول هاست که کاربرد فراوانی در صنعت دارد به خصوص در پالایشگاه ها که از تقطیر جزء به جزء برای جداسازی مشتقات نفتی استفاده میشود